Аңдатпа: Зерттеудің өзектілігі оқушылардың өзін-өзі табысты кəсіби айқындауы үшін жағдай жасау қажеттілігіне байланысты, өйткені мамандықты ерте жəне саналы түрде таңдау олардың одан əрі өзін-өзі жүзеге асыруына, əлеуметтік бейімделуіне жəне кəсіби өсуіне ықпал етеді. Бұл ретте педагогтар мен психологтардың тарапынан қолдау жеткіліксіз хабардар болумен, сыртқы қысыммен жəне оқушылардың жеке басының сенімсіздігімен байланысты кəсіби тұрақсыздық тəуекелдерін азайтуға мүмкіндік береді. Мақалада пəндік білімді біріктіру арқылы мектеп оқушыларының əлеуметтік интеллектісін қалыптастыру тетіктері қарастырылады. Əлеуметтік интеллект ұғымына теориялық тəсілдер, оның эмоциялық интеллект жəне когнитивтік процестермен байланысы талданады. Пəнаралық стратегияларды, рөлдік ойындар мен цифрлық технологияларды қоса алғанда, білім беру ортасында əлеуметтік интеллектіні дамыту əдістеріне ерекше назар аударылады. Алынған нəтижелер оқушылардың əлеуметтiк интеллектiсiн дамытуға кешендi көзқарастың қажеттiгiн растайды.

Аңдатпа: Мақалада болашақ психологтарды кəсіптік даярлауда практикаға бағдарланған оқытудың рөлі қаралады. Теорияны жəне практиканы білім беру процесіне ықпалдастырудың маңыздылығын растайтын теориялық тəсілдерге талдау жүргізілді. Эмпирикалық зерттеу барысында оқытудың белсенді əдістерін (кейс-əдіс, рөлдік ойындар, супервизия, тағылымдамалар) пайдалану студенттердің кəсіби құзыреттілік деңгейін, сенімділігін жəне олардың клиенттермен жұмыс істеуге дайындығын арттыруға ықпал ететіні анықталды. Қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін сауалнама, сұхбат, құжаттаманы бақылау жəне талдауды қамтитын зерттеу əдістерінің кешені пайдаланылады. Оқытудағы практикалық құрамдас бөлікті күшейту, əріптестік байланыстарды кеңейту жəне практикалық элементтерді дəрістік жəне семинарлық сабақтарға ықпалдастыру бойынша ұсынымдар əзірленді. Зерттеу қорытындылары мамандарды даярлау жөніндегі білім беру бағдарламаларын жетілдіру үшін пайдалы болуы мүмкін

Аңдатпа: Мақала жасөспірімдер аудиториясымен салыстырғанда жеткілікті зерттелмеген ересектердегі компьютерлік тəуелділік мəселесіне бағытталған. Кəсіби қажеттілікті, эмоционалды разрядты іздеуді, əлеуметтік оқшаулануды жəне жеке факторларды (мазасыздық, өзін-өзі реттеудің төмендігі) қоса алғанда, тəуелділіктің себептерін талдау. Корреляциялық талдау тəуелділіктің негізгі болжаушылары мазасыздық (r=0,68), күйіп қалу (r=0,72) жəне өзін-өзі бақылаудың төмендігі (r=0,65) екенін көрсетті. 250 респонденттің зерттеуі 12 % – зависимости тəуелділіктің айқын белгілері, 38 % – умер орташа деңгей бар екенін анықтады. Ер адамдар көбінесе онлайн ойындар мен компьютерде жұмыс істеуге, əйелдер əлеуметтік желілерге жəне интернет-серфингке тəуелді. Тəуелділік мазасыздықтың жоғарылауына (87 %), ашуланшақтыққа (74 %), отбасылық қақтығыстарға (56 %) жəне өнімділіктің төмендеуіне (64 %) əкеледі. Өзін-өзі реттеу əдістерін, когнитивті мінез-құлық əдістерін жəне əлеуметтік шараларды қамтитын түзету стратегиялары əзірленді. Пилоттық тестілеу көрсеткендей, өзін-өзі реттеу қатысушылардың 75 % – зависим тəуелділікті төмендетті, когнитивті мінез-құлық терапиясы 68 %-да өзін-өзі бақылауды арттырды. Нəтижелер ересектердегі компьютерлік тəуелділіктің гипотезасын қолдайды жəне алдын-алу жəне түзету үшін ұсынылған стратегияларды ұсынуға мүмкіндік береді.

Аңдатпа: танымды қалыптастыруға бағытталған оқытудың жаңа тəсілдерін əзірлеуді талап етеді. Осындай тəсілдердің бірі физика жəне биология сияқты оқу пəндерін біріктіру болып табылады. Бұл пəндер, олардың бір-біріне налшақтығына қарамастан, көптеген ортақ негіздерге ие, бұл оларды бірлескен сабақтарды өткізуге өте ыңғайлы етеді. Мақсаты: бұл мақалада кіріктірілген сабақтарды ұйымдастыру жəне өткізу бойынша əдістемелік нұсқаулар берілген, сонымен қатар биологиялық жүйелердегі физикалық процестерді зерттеу арқылы пəн аралық интеграцияның мүмкіндіктері көрсетілген. Əдістері: бейіндік деңгейде жалпы білім беру сатысында «биофизика негіздері» элективті оқу пəнінің үлгілік бағдарлама сыніске асырудың негізгі міндеттерін авторлар анықтаған: Жаратылыстану-ғылыми циклдіңекі пəнінің: физика мен биологияның пəн аралық интеграциялану мүмкін дігін көрсету арқылы, оқушыларға табиғат заңдарының бірлігін, физика заңдарының тірі организмге қолданылуын көрсету, биологияда кеңінен қолданылатын физикалық əсерету əдістеріментанысу жəне зерттеуін, оқушыларды биофизика идеяларымен жəне кей бір нəтижелерімен таныстыру. Нəтижелер жəне олардың маңыздылығы: жалпы білім беру сатысында құқықты оқытудың əдістемелік негізі білім алушылардың белсенді танымдықіс-əрекетінұйым дастыру арқылы жеке, пəндік білім беру нəтижелеріне қол жеткізуді қамтамасызететін жүйелі- белсенділік тəсілі болып табылатынын қарастырған.

Аңдатпа: Мақалада қазіргі кезде педагогика ғылымымен оқу-тəрбие процесінің назарында тұрғант ұлғаның əлеуметтенуі мен əлеуметтік құзырет тілігін қалыптастыру механизмдері қарастырылған. Мемлекет концепциясы жеке пəншең берінде оқытылатын əлеуметтік тəжірибенің нақты элементтерін – білім, дағды, дағды, мəселелерді шешу тəжірибесімен шығармашылық белсенділікті студенттерге сіңіруді көздейді. Оқу нəтижелері нақты өмірлік жағдайларда қолданылуы керек. Тұлғалық нəтижелер құндылық қатынастар жүйесін қалыптастыруда көрініп, өзіне, оқу-тəрбие процесінің басқа қатысушыларына жəне оқу-тəрбие процесінің өзіне ұнауы керек. Демек, мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты контекстіндегі білім беру мекемелері адамның əлеуметтік құзыреттілік негізінде өзін қоғамның бір бөлігі ретінде жүзеге асыруға ұмтылуынан көрінетін қоғамда əлеуметтік прогрессивті өзін-өзі жүзеге асыруға қабілетті жеке тұлғаны дамыту үшін жағдай жасауға бағытталған. Кез келген пəн сабағында əлеуметтік құзіреттілікті дамыту – алғақойған мақсат қажетудің бір жолы. Əлеуметтік құзіреттілік – бұл ерекше дағды, өзін-өзі жүзеге асыру мен əлеуметтік бейімделу арасында ымыраға келуқа білеті, басқалардың өз қалауын орындау құқығына нұқсан келтірмей, өз қалауының максималды орындалуына қол жеткізу.

Аңдатпа: Мақалада эмпатияны дамыту, дауларды сындарлы шешу, өз сезімдері мен қажеттіліктерін дұрыс жеткізе білу сияқты негізгі жағдайларға назар аударылады. Жастарды отбасылық өмірге психологиялық дайындау əдістері мен психологиялық тəжірибелер мен стратегияларды қолдану арқылы отбасылық атмосфераны жақсарту жолдары да қарастырылған. Жұмыс отбасының барлық мүшелерінің қарым-қатынасы мен əл-ауқатына ұзақ мерзімді əсер етуі мүмкін деструктивті қақтығыстардың алдын алу үшін отбасылық қарым- қатынастардың ерте кезеңінде психологиялық дайындықтың маңыздылығын түсіндіруге бағытталған. Зерттеу нəтижелері жас отбасылардағы тұлғааралық қақтығыстардың пайда болуының негізгі факторлары қарым-қатынастың болмауы, серіктестердің күтулерінің айырмашылығы, эмоционалды жетілмегендігі жəне жас отбасылардағы тұлғааралық жанжалдардың алдын алуға, оның ішінде тиімді қарым-қатынас дағдыларын дамыту, эмоционалдық-педагогикалық жəне психологиялық дайындықты қалыптастыруға кешенді көзқарастың маңыздылығын көрсетеді. Жас жұбайларға психологиялық тренингтер мен кеңес беру бағдарламаларын енгізу деструктивті қақтығыстардың қаупін азайта отырып, үйлесімді жəне тұрақты отбасылық қатынастарды құруға көмектеседі. Қарым-қатынас жəне жанжалдарды шешу бойынша тренингтен өткен ерлі-зайыптылар отбасылық мəселелерді шешуде жақсы нəтиже көрсетті. Бұл тұжырымдар ерлі-зайыптылардың бірге өмір сүруінің басында психологиялық дайындықты енгізу қажеттілігін қолдайды, бұл қарым-қатынастардың тұрақтылығын арттыруға жəне ұзақ мерзімді проблемалардың алдын алуға көмектеседі. Жанжалға отбасылық құндылықтар мен рөлдердің əсері.