ерекше назар аударылуда. Себебі өнеркəсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтау техногендік апаттарға əкелуі, авариялардың пайда болуымен тікелей байланысты, халықтың денсаулығы мен өміріне теріс əсер етеді. Кез келген басқа саладағыдай өнеркəсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етуде де мəселелер бар. Бұған бірнеше себептер бар: нормативтердің ғылыми-техникалық прогрестен артта қалуы, мемлекеттік уəкілетті органдардың айрықша құзыреті, тəуекелге бағдарланған тəсілдің болмауы. КСРО ыдырағаннан кейін Қазақстан Республикасындағы (бұдан əрі – ҚР) өнеркəсіптік қауіпсіздік талаптары іс жүзінде өзгерген жоқ: нормативтік-құқықтық актілер бекітіледі жəне қолданысқа енгізіледі, одан кейін үнемі өзгертіледі жəне толықтырылады; мəні бойынша КСРО нормативтері негізінде қайта өңделген ұлттық жəне халықаралық стандарттардың болып табылады. Қолданыстағы стандарттар болашаққа, ғылыми-техникалық прогресске, инновацияға бағдарланбаған деп қорытынды жасауға болады, сондықтан олар үнемі өзгеріске ұшырайды, осылайша қазіргі заман талап ететін қажетті талаптарға бейімделеді. Мемлекеттік реттеу өнеркəсіптік қауіпсіздіктің тиімді дамуына ықпал етпейді. Бұл мемлекеттің тек қадағалау функцияларын атқаратындығына байланысты (осылайша тек тəрбиелік сипатта болады), ал уəкілетті мемлекеттік органдар, сарапшылар ұйымдары, ғылыми ұйымдар, сынақ зертханалары арасында диалог жоқ. Егер Ресей Федерациясының (бұдан əрі – РФ) өнеркəсіптік қауіпсіздік саласындағы тəжірибесін қарайтын болсақ, онда қандай да бір тəжірибені қабылдаудың мағынасы жоқ, өйткені: ҚР-мен ұқсас Нормативтік-құқықтық актілер жəне нормативтік-техникалық құжаттама (жəне олардың тұрақты серпіні), Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде РФ-мен ынтымақтастықты дамыту. Тиісінше, ҚР мен РФ-ға қарағанда реттеу мен қадағалаудың тиімділігіне байланысты Еуропа мен Америка Құрама Штаттарының өнеркəсіптік қауіпсіздік саласындағы тəжірибесін қарау орынды. Бұл мақалада АҚШ пен Еуропалық Одақ елдеріндегі өнеркəсіптік қауіпсіздік саласындағы халықаралық тəжірибе туралы ақпарат берілген. ҚР, РФ, АҚШ, Еуроодақ елдеріндегі өнеркəсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік реттеудің міндеттері егжей- тегжейлі сипатталған. Нормативтік-құқықтық актілер мен нормативтік-техникалық құжаттамаға талдау жүргізілді. Халықаралық тəжірибені талдау негізінде Қазақстан Республикасы үшін өнеркəсіптік қауіпсіздік саласындағы проблемалардың шешімдері келтірілген. Осы мақаланың мақсаты ҚР-дағы өнеркəсіптік қауіпсіздік саласындағы проблеманы ашу. Өнеркəсіптік қауіпсіздікті тиімді қамтамасыз ету мақсатында ҚР алатын халықаралық тəжірибе. Өнеркəсіптік қауіпсіздік саласындағы (АҚШ, Еуроодақ елдері, РФ) халықаралық тəжірибені: нормативтерді талдау; ӨБ қамтамасыз ету бойынша реттеу (бақылау-қадағалау функциялары) бөлігінде зерделеу. Осы мақала бойынша нəтижелер Қазақстан Республикасында өнеркəсіптік қауіпсіздікті тиімді қамтамасыз етуге кедергі келтіретін проблемаларды көрсетуге жəне оларды шешу жолдарын ұсынуға мүмкіндік береді.
Мақала ашу
Аңдатпа:
Журналдың шыққан жылы:
2024
Журнал нөмірі:
4(96)