Аңдатпа: Қазақстан мен Ресейде фортификацияланған (байытылған) тамақ өнімдерін өндірудегі перспективалық бағыттар қарастырылады. Авторлар Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасы аумағындағы фортификацияланған нан-тоқаш өнімдері өндірісінің қазіргі жай- күйіне талдамалық шолу жүргізді. Микроэлементтер жетіспеушілігіндегі ең көп таралған салдардың бірі – анемия екендігі сипатталған. Анемиямен байланысты мəселелер адамдардың денсаулығы мен əл-ауқаты үшін ауыр асқынуларға əкеледі. Диетадағы фолий қышқылы мен дəрумендердің жетіспеушілігі жүрек-қан тамырлары ауруларының, ана мен бала өлімінің себебі болып табылады. Ұлт денсаулығына теріс əсер ететін өмір салтына, əдеттеріне немесе табыс деңгейіне қарамастан, Ресей мен Қазақстан халқының барлық топтарының тамақтануындағы елеулі ауытқулар туралы мəселе қарастырылады: орташа өмір сүру ұзақтығы қысқарады, еңбекке қабілетті халықтың өнімділігі мен ауруларға төзімділігі төмендейді. Зерделенген отандық жəне шетелдік техникалық əдебиеттер, патенттік ақпарат негізінде Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасында фортификацияланған тамақ өнімдерін өндірудің қазіргі жай-күйі мен перспективаларына талдамалық шолу жүргізілді. Авторлар азық-түлікті фортификациялау – бұл тағамның қоректік сапасын жақсарту жəне адам денсаулығына жағымды əсер ету үшін азық-түліктегі витаминдер мен микроэлементтердің құрамын мақсатты түрде арттыру тəжірибесі екенін көрсетті. Авторлар қазіргі уақытта көптеген елдерде микронутриенттердің, оның ішінде Темірдің тапшылығы мəселесін жаппай тұтынылатын тамақ өнімдерін дəрумендер мен минералдармен байыту арқылы қалай тиімді шешуге болатындығы туралы мəселені қарастырды. Бидай ұнын темірмен фортификациялау процесі басқа микроэлементтермен жəне дəрумендермен бірге талқыланды, бұл темір тапшылығы анемиясы мен микронутриенттердің жетіспеушілігін болдырмауға арналған басқа стратегиялармен салыстырғанда бірқатар айқын артықшылықтарға ие. Премикспен фортификацияланған ұнды тұтынудың əдеттегі деңгейінде витаминдер мен микроэлементтерге орташа тəуліктік қажеттіліктің 30-50 %-ын қанағаттандырады. Фортификация ұнның органолептикалық жəне басқа да қасиеттеріне əсер етпейді жəне жанама əсерлер тудырмайды. Осы проблема бойынша материалды зерттеу барысында маңызды аспект тек жоғары жəне бірінші сұрыпты ұн байытуға жататындығы анықталды, оны дайындау кезінде астық микронутриенттердің (дəрумендердің) ең көп мөлшері бар қабықтан тазартылады, байытылған ұнның сақтау мерзімі алты айды құрайды. Авторлар Ресей мен Қазақстанда осы проблеманы шешудегі ұтымды жолдарының бірі - халықтың барлық топтары үшін күнделікті жəне жаппай сұраныстың байытылған өнімдерінің ассортиментін кеңейту жəне технологияларын əзірлеу болып табылады деген қорытынды жасады.

Аңдатпа: Зерттеу бұл кедергілер оқушылардың мотивациясы мен белсенділік деңгейін төмендету арқылы оқу процесін айтарлықтай қиындатады. Бұл мақалада студенттердің білім беру ортасындағы психологиялық кедергілері, соның ішінде қателіктерден қорқу, мазасыздық, сенімсіздік жəне коммуникативті қиындықтар қарастырылады. Білім беру ойындарының əсерін осы қиындықтарды жеңудің инновациялық əдісі ретінде зерттеу. Педагогикалық тəжірибені талдауды, сондай-ақ ойын тəсілінің тиімділігін растайтын шетелдік жəне отандық зерттеулердің мысалдарын қамтиды. Зерттеу нəтижелері рөлдік ойындар, топтық тапсырмалар жəне кейс əдістері сияқты ойын технологиялары студенттерге өздерін сенімді сезінуге, жаңа коммуникативтік стратегияларды үйренуге жəне командада өзара əрекеттесу дағдыларын дамытуға көмектесетінін көрсетеді. Ойындарды пайдалану мазасыздық деңгейін төмендетуге, көңіл-күйді жақсартуға жəне оқудың қолайлы атмосферасын қалыптастыруға ықпал етеді, нəтижеден оқу процесіне баса назар аударады. Зерттеу нəтижелері оның тиімділігін арттыру жəне студенттердің толыққанды дамуы үшін қолайлы орта құру үшін білім беру процесіне ойын əдістерін енгізу қажеттілігін көрсетеді.

Аңдатпа: Қазақстанда Мемлекеттік басқарудың барлық деңгейлерінде, ең бастысы, білім беру қызметі саласында сындарлы, жүйелі, сапалы, функционалдық зиян келтіретін декларативті, құрылымдық, сандық, цифрлық тəсілдер басым. Біртұтас, диалектикалық ойлаудың білімі мен мəдениетін түсінбеу, білмеу немесе елемеу субъектілердің кəсіби жəне лауазымдық жауапсыздығын, алаяқтықты, сыбайлас жемқорлықты, инфляцияны, елдегі əлеуметтік шиеленісті арттырады. Дербес кəсіби жауапсыздық проблемаларын шешу контекстінде елдің негізгі субъектілерінің ұстанымы мен функцияларын қайта қарастыру жəне қайта бағалау. Нақтыдан абстрактіліге, абстрактіліден нақтыға көтерілудің диалектикалық əдістері, функционалды-символдық бейнелердің алыпсатарлық тілі. Халықтың əлеуетін ашу мен іске асыруды қамтамасыз ету, елдің біртұтас, жүйелі дамуының тиімділігі үшін мемлекеттік басқару, ғылым, мəдениет жəне жоғары білім беру жүйелерінің нақты лауазымды тұлғалары басты жауапкершілікте болады деп бекітіледі. Бірқатар мемлекеттік құжаттарды талдау нəтижесінде, əдетте, логикалық талдау мен терең проблемаларды қоюға зиян келтіретін жобалық мазмұн басым болатындығы, объективті, сапалы, функционалды-жүйелік əдістер, принциптер, қазіргі заманғы ойлау мəдениеті мен субъектілердің өзара əрекеттесу тəсілдері іс жүзінде қолданылмайтындығы анықталды. Құжаттар ашық емес, декларативті парадигманы қолданады, бұл қызмет нормаларын біржақты түсінуді жəне қолдануды қиындатады. Ел дамуының инновациялық тұжырымдамалық моделі ұсынылады, негізгі стратегиялық субъектілердің кəсіби жауапсыздығының негізгі проблемасы қойылады – интроспекцияға, өзін- өзі тəрбиелеуге, өзін-өзі ұйымдастыруға, инновациялық технологиялар мен түпкілікті тұтыну өнімдерін бірлесіп құру жəне игеру логикасындағы позициялық-функционалдық өзара іс- қимылға рефлексивті қабілеттердің жеткіліксіздігі. Мəселені шешудің нақты шарттары мен шаралары келтірілген.

Аңдатпа: Қазіргі білім беру ортасы сандық технологияларды белсенді түрде енгізіп келеді, бұл оқыту тиімділігі нарттыратыны даусыз. Алайда, осының қатар, мұғалімдер үшін ақпараттық артық жүктеме, үнемі жаңа құралдарды меңгеру қажеттілігі жəне жұмыс жағдайының жылдам өзгеруіне бейімделу сияқты жаңа қиындық тартуындайды. Бұлның бəрі кəсіби жанудың дамуына жəне нəтижесінде жұмысқа деген қанағаттанушылықтың төмендеуіне əкелуі мүмкін. Бұл зерттеу білім беру процесінде сандық технологияларды қолданумен мұғалімдердің жұмысқа деген қанағаттанушылық деңгейі арасындағы байланысты зерттеуге бағытталған. Зерттеу барысында келесі сұрақтар қарастырылды: Сандық технологиялардың əртүрлі түрлері (онлайн платформалар, мобильді қосымшалар, виртуалдышындық жəне т.б.) мұғалімдердің жұмысқа деген қанағаттанушылығына қалай əсеретеді? Сандық технологияларды қолданумен байланысты қандай факторлар кəсіби жану деңгейін жоғарылатуға, алқандайлары төменде тугеықпал етеді? Мұғалімдердің сандық сауаттылығы олардың жұмысқа деген қанағаттанушылығында қандай рөлат қарады? Қойылған мақсат қажету үшін сауалнама, сұхбат, бақылау жəне құжаттарды талдауды қамтитын зерттеу əдістерінің жиынтығы қолданылды. Зерттеу нəтижелері сандық технологияларды қолданғанда мұғалімдердің жұмысқа деген қанағаттанушылығына əсерететінең маңызды факторларды анықтауға, сондай-ақ мұғалімдердің кəсіби əл-ауқатынарттыру мақсатында білім беру процесінде сандық технологияларды пайдалануды оң тайландыру бойынша ұсыныстар əзірлеуге мүмкіндік береді.

Аңдатпа: Қазіргі уақытта білім беру жүйесінде сабақты ұйымдастырудың дəстүрлі құралдары жеткіліксіз, сондықтан білім алушылардың практикалық дағдыларын, білімі мен ақыл-ой қабілеттерін тиімді дамытуға бағытталған əдістер мен əдістердің жиынтығын пайдалануға негізделген инновациялық өнімдерді белсенді пайдалану мəселесі туындады. Біліктілікті арттыру жүйесінде шектеулі мерзімде маңызды мəселені – білім беру процесінде ат технологияларын қолдануға қол жеткізуге мүмкіндік беретін курстардың құрылымы мен мазмұнын əзірлеу қажет. Мақала онлайн оқытуда инновациялық білім беру технологияларын қолдану бойынша педагог қызметкерлердің біліктілігін арттырудың мақсаттары мен міндеттеріне арналған. Мақалада талдау, синтез жəне дедукция əдістері қолданылды. Жоғары оқу орындарында біліктілікті арттырудың қолданыстағы үлгілері егжей-тегжейлі сипатталған. Автор жүргізген педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру курстарын өткізу қажеттілігін талдаудың практикалық нəтижесі педагогтардың онлайн оқытуда инновациялық білім беру технологияларын қолдану саласында əзірленген оқыту бағдарламасы болды. Оқыту бағдарламасында негізгі танымдық құрамдас бөліктен басқа, интерактивті мультимедиялық тапсырмалар мен жобалар жүйесі ұсынылған, олардың мазмұны алынған білім мен дағдыларды біліктілікті арттыру курстарының тыңдаушыларының кəсіби қызығушылық саласына көшіру бойынша өзіндік жəне шығармашылық жұмысты ынталандырады.

Аңдатпа: Негізгі мəселе: мақалада жалпы орта мектептің 10-сынып оқушыларын бейіндік оқыту үшін "электр жəне магнетизм" бөлімі бойынша элективті курсты ұйымдастырудың маңызы көрсетілген. Физика бойынша бөлінген сағаттарда тақырып толығымен игерілмегендіктен, элективті курсты ұйымдастыру өзекті мəселе болып табылады. Бұл элективті курстар белгілі бір дəрежеде болашақ түлекке мамандық таңдауда көмектеседі, білімін тереңдете отырып, университетке түсуге көмектеседі. Мақсаты: тақырып аясында зерттеу жүргізген отандық жəне шетелдік ғалымдардың еңбектерін талдай отырып, бүгінгі таңда физикаға байланысты мамандықтарға сұраныс артып келе жатқандығы жəне физикаға бейіндік оқыту мектептің жоғарғы сыныптарында басталуы керек екендігі белгілі болды. Əдістері: элективті курстың сұраныс дəрежесін жəне курсты ұйымдастырудағы қандай кедергілерді анықтау мақсатында сауалнама жасалды, Шымкент қаласындағы №138 мектептің 10-11 сынып оқушылары мен əртүрлі орта мектептердің физика мұғалімдерінің сауалнамасының нəтижелері көрсетілді. Сауалнама нəтижелері бойынша "электр жəне магнетизм"тарауы бойынша элективті курсты ұйымдастыру қажеттілігі анықталды. 10-сынып үшін "электр жəне магнетизм" бөлімі бойынша элективті курс жасалғаны баяндалды. Нəтижелер жəне олардың маңыздылығы: осы мақсаттар мен міндеттерді орындау арқылы түлек өз бағытын таңдауға əсер етуі мүмкін. Мамандық туралы шешім қабылдап қана қоймай, қазіргі уақыттағы басты мəселе – сағат тапшылығы мəселесін шешу. Орта мектепте физиканы оқуға арналған сағаттардың жетіспеушілігін Электротехника бойынша факультативтерді əзірлеу арқылы өтеуге болады, олардың негізгі мақсаты кəсіби бағдарланған міндеттерді шешу жəне кəсіби бағдарланған зертханалық жұмыстар мен жобаларды орындау болып табылады.

Аңдатпа: Əлеуметтік желілердің қоғамдық пікірді қалыптастыруға, сондай-ақ маркетингтік стратегиялардың динамикасына ықпалының артуы. Нарықты цифрландыру жағдайында компаниялар желілік ортада белсенді дамып келе жатқан жаңа тілдік жəне мəдени кодтарды ескеруге мəжбүр. Брендті жылжыту құралы ретінде əлеуметтік желілердің тілдік стратегиялары мен коммуникациялық тəжірибелерін талдау, сондай-ақ олардың тиімділігінің негізгі факторларын анықтау. Мазмұнды талдау, кейс-əдіс, аудиториямен өзара əрекеттесуді талдау, сауалнама əдісі, салыстырмалы талдау сияқты əдістерді кешенді пайдалану теориялық аспектілерді де, практикалық мысалдарды да талдау арқылы брендтерді жылжыту құралы ретінде əлеуметтік медианың рөлін зерттеуге жан-жақты көзқарасты қамтамасыз етеді. Премиум брендтер мəртебе мен беделдің символы ретінде бренд имиджін қалыптастыруға ықпал ететін эксклюзивтілік пен жоғары сапаға баса назар аудара отырып, ақылды жəне талғампаз тілді пайдаланады. Жаппай брендтер тұтынушылардың кең ауқымына назар аудара отырып жəне аудиторияның белсенділігін арттыру үшін əлеуметтік трендтерді белсенді қолдана отырып, қол жетімді жəне эмоционалды қарым-қатынас стилін қолданады. Эмоционалды бай мазмұн тұтынушылардың белсенділігі мен адалдығын арттыруда, аудиториямен терең байланыс орнатуда жəне олардың белсенділігін арттыруда шешуші рөл атқарады. Тиімді тілдік стратегиялар мен əлеуметтік желілердегі дұрыс таңдалған коммуникациялық тəжірибелер бренд туралы хабардар болуға жəне тұтынушылардың адалдығына ықпал етеді.

Аңдатпа: Мақала мəдени құндылықтар мен тарихи контекстті беру механизмі ретінде прецеденттік мəтіндерді зерттеуге арналған. Жұмыста фольклорлық, əдеби жəне тарихи шығармаларды қоса алғанда, прецеденттік мəтіндердің моральдық, этикалық жəне философиялық бағдарларды сақтау мен жеткізудегі рөлі, сондай-ақ олардың дəуірдің негізгі оқиғалары мен құбылыстарын бейнелейтін “уақыт айнасы” ретіндегі функциялары талданады. Прецеденттік мəтіндердің рөлін анықтау, олардың ұжымдық тəжірибе мен мəдени бірегейлікті қалыптастыруға əсерін анықтау. Прецеденттік мəтіндерді талдау үшін мазмұнды талдау, семантикалық талдау, салыстырмалы талдау əдістері, мəтіндерді түсіндіру жəне деконструкциялау əдістері қолданылды. Қазіргі заманғы медиа жəне мəдени контексттердегі прецеденттік мəтіндерді бейімдеу процесіне, олардың қоғамдық санада өзекті бола отырып, бастапқы мағынамен байланысын сақтау қабілетіне ерекше назар аударылады. Жаһандану жағдайында əртүрлі мəдениеттердің прецеденттік мəтіндерінің өзара əрекеттесуі жəне оның жергілікті мəдени кодтарға əсері де қарастырылады.Қазақ жəне орыс фольклорының мысалдарында бұл мəтіндер ұжымдық бірегейлікті қалыптастырудың жəне əлеуметтік бірлікті нығайтудың маңызды құралы ретінде қалай қызмет ететіні көрсетілген. Мақала мəдени жадыны, фольклорды жəне медиа мəдениетті зерттеуге қосқан үлесін білдіреді

Аңдатпа: Мақала медиа кеңістіктегі интертекстуалдылықтың өсіп келе жатқан рөліне, журналистік мəтіндердің экспрессивтілігін арттыру қажеттілігіне жəне бұқаралық ақпарат құралдары арқылы таратылатын мəдени кодтарды зерттеудің маңыздылығына байланысты заманауи газет тақырыптарындағы стилистикалық құрал ретінде тұспалдауларды зерттеуге арналған. Аллюзиялардың функцияларын, көздерін жəне жіктелуін кешенді талдау жəне мəдени контексттің оларды қабылдауға əсерін анықтау. Бұл зерттеуде келесі əдістерді қамтитын кешенді тəсіл қолданылды: үздіксіз іріктеу əдісі (шектеулермен), контекстік талдау, мəтінаралық талдау, мəдениеттанулық талдау, жіктеу 2018-2021 жылдар аралығындағы бірқатар мерзімді басылымдардың газет тақырыптарын талдау негізінде мақала тұспалдаудың негізгі көздерін анықтайды: кино мен əдебиеттен алынған қанатты сөз тіркестері, фразеологизмдер, фольклор жəне публицистикалық мəтіндер. Донорлық мəтіндердің элитадан бұқаралық мəдениетке ауысуы атап өтіледі, бұл олардың кең аудиториямен танылуын қамтамасыз етеді. Тұспал ұрпақтар арасындағы байланысты қамтамасыз ететін жəне бұқаралық мəдениеттің тенденцияларын көрсететін мəдени байланыстың қуатты құралы болып табылады деген қорытындыға келді. Тұспалдарды сəтті декодтау оқырманның фондық біліміне байланысты жəне журналисттен өз аудиториясын терең түсінуді талап етеді.

Аңдатпа: Халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасын мемлекеттік реттеу – тұрақты экономикалық өсу, əлеуметтік əділеттілік жəне азаматтардың əл-ауқатын жақсарту үшін жағдай жасауға бағытталған кез келген мемлекеттің негізгі функцияларының бірі. Өмір сапасы тек материалдық əл-ауқатты ғана емес, сонымен қатар білімге, денсаулық сақтауға, экологиялық тазалыққа, сот төрелігіне жəне басқа да қоғамдық игіліктерге қол жеткізуді қамтиды. Бұл мақалада мемлекеттік реттеудің мəні, оның негізгі тетіктері, мақсаттары мен міндеттері қарастырылған. Халықтың өмір сүру деңгейін бағалау үшін көрсеткіштер жүйесі ұсынылған. Бұл мақаланың мақсаты халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасын мемлекеттік реттеудің мəнін талдау, оның негізгі тетіктерін, мақсаттары мен міндеттерін зерттеу, сондай-ақ əлеуметтік əл-ауқатты, экономикалық тұрақтылықты жəне қоғамның тұрақты дамуын қамтамасыз ету контекстінде олардың тиімділігін бағалау болып табылады. Халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасын мемлекеттік реттеуді əртүрлі əлеуметтік, экономикалық жəне саяси факторлардың өзара іс-қимылын қамтитын кешенді процесс ретінде қарастыруға мүмкіндік беретін жүйелі талдау; əртүрлі елдердің мемлекеттік реттеу саласындағы тəжірибесін жəне оның өмір сапасына əсерін талдаудың салыстырмалы əдісі. Зерттеу нəтижелері халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасын мемлекеттік реттеу елдің əлеуметтік-экономикалық дамуына, азаматтардың əл-ауқатының жақсаруына жəне əлеуметтік теңсіздіктің төмендеуіне айтарлықтай əсер ететінін көрсетеді. Салық жəне əлеуметтік саясат, денсаулық сақтау, білім беру жəне экологияны қолдау шаралары сияқты мемлекеттік реттеу құралдарын тиімді пайдалану қоғамның тұрақтылығы мен тұрақты дамуына ықпал етеді.