Қазақстан Республикасындағы адам мен азаматтың құқықтық мəртебесінің конституциялық кепілдіктері, формалды құқықтық нормалардың болуына қарамастан, олардың нақты практикада іске асырылуында қиындықтарға тап болады. Негізгі қиындықтар құқық қолдану тəжірибесінің кемшіліктерінде, халықтың құқықтық сауаттылығының жеткіліксіздігінен, сондай-ақ саяси жағдай мен институционалдық тосқауылдардан туындайтын шектеулерде жатыр. Зерттеудің мақсаты – Қазақстандағы адам мен азаматтың құқықтық мəртебесінің қазіргі конституциялық кепілдіктерін талдау, олардың іске асырылуындағы бар мəселелерді анықтау жəне құқық қорғау жағдайын жақсартудың жолдарын ұсыну. Зерттеу үшін Қазақстан Республикасының Конституциясы жəне халықаралық құқық қорғау құжаттары сияқты заңдық жəне нормативтік актілердің талдауы қолданылды. Зерттеудің əдіснамалық негізі халықаралық тəжірибені талдау үшін салыстырмалы-құқықтық əдіс жəне Қазақстанның қолданыстағы заңнамасын нормативтік-құқықтық талдау болып табылады. Сондай-ақ, азаматтардың құқықтары мен еркіндіктерінің нақты өмірде қабылдануын талдау үшін социологиялық зерттеулер қолданылды. Зерттеу нəтижелері Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген құқықтар мен еркіндіктердің кең ауқымына қарамастан, олардың нақты іске асырылуында елеулі мəселелер бар екенін көрсетті. Олардың негізгісі құқық қолдану тəжірибесінің жетілмегендігі, азаматтардың құқықтық сауаттылығының төмендігі, сондай-ақ адам құқықтары жөніндегі өкілетті органдардың, мысалы, Адам құқықтары жөніндегі уəкілдің жұмысының шектеулі тиімділігі болып табылады. Сондай-ақ, елдегі саяси жағдайдың азаматтардың пікір еркіндігі мен азаматтық қатысуына əсер ететіні анықталды, бұл азаматтардың құқықтарын толық іске асыруды шектейді. Бұл нəтижелер құқық қорғау жүйесін жетілдірудің жəне құқықтар мен бостандықтарды іске асыру механизмін жақсартудың маңыздылығын көрсетеді. Халықтың құқықтық сауаттылығын арттыру, құқық қолдану тəжірибесін жақсарту жəне адам құқықтарын қорғау саласындағы институционалдық жұмысты күшейту – Қазақстандағы азаматтардың құқықтық қорғалу деңгейін арттыру үшін қажетті қадамдар болып табылады. Бұл нəтижелердің маңыздылығы олар тек бар мəселелерді түсінуге ғана емес, сондай-ақ оларды шешу жолдарын ұсынуға көмектесетінімен, бұл елдегі адам мен азаматтың құқықтық мəртебесін жақсартуға жəне азаматтардың мемлекеттік институттарға деген сенімін арттыруға септігін тигізеді.