Аңдатпа: Негізгі мəселе: Ғылымда «дүниетаным» ұғымын этностың көзқарастық жүйесі деп санау орын алған. Бұл жүйе белгілі қауымдастықтың əлеуметтік-географиялық ортада қалыптасатын, дүниетанымының, құндылығының бағдарларын сараптайды. Мақсаты: «Ұлттық дүниетаным» ұғымының антропоцентристік негізі – адамдардың іс- əрекеті, өмір сүру тəсілі, ойлау жүйесі, адамдардың рухани дүниесі, мінез-құлқы, қайрат-жігері, əдет-ғұрпы, сол адамды қоршаған географиялық орта, олар сондай-ақ адамдардың əлеуметтік- саяси жағдайларымен, нақты ісімен байланысты. Əрбір халықтың менталитетінің ерекшелігі – сол этносқа тəн өзгешеліктері, адамды қоршаған ортада, адамдардың ісі мен мінез-құлқымен, ойлау жүйесімен тығыз байланыста. Осындай факторлардың өзгешелігі əрбір ортаның ерекшелігімен, этностарға тəн ойлау жүйелерімен, мінез-құлықтарымен байланысты, мəселен, қазақтардың менталитетін батыстық үлгіде қалыптасқан еуропалық халықтардың менталитетімен салыстыруға болмайды. Əдістері: ғылыми-əдістемелік тұрғыдан сипаттау, салыстырмалы талдау əдістері пайдаланылды. Нəтижелері жəне олардың маңыздылығы: Қазақ халқының «ұлттық дүниетаным» ерекше түрде қалыптасқан, сондықтан оны батыстық үлгідегі қағидалар мен тұғырнамалар арқылы зерттеуге болмайды.

Аңдатпа: Негізгі мəселе: Ғылымда «дүниетаным» ұғымын этностың көзқарастық жүйесі деп санау орын алған. Бұл жүйе белгілі қауымдастықтың əлеуметтік-географиялық ортада қалыптасатын, дүниетанымының, құндылығының бағдарларын сараптайды. Мақсаты: «Ұлттық дүниетаным» ұғымының антропоцентристік негізі – адамдардың іс- əрекеті, өмір сүру тəсілі, ойлау жүйесі, адамдардың рухани дүниесі, мінез-құлқы, қайрат-жігері, əдет-ғұрпы, сол адамды қоршаған географиялық орта, олар сондай-ақ адамдардың əлеуметтік- саяси жағдайларымен, нақты ісімен байланысты. Əрбір халықтың менталитетінің ерекшелігі – сол этносқа тəн өзгешеліктері, адамды қоршаған ортада, адамдардың ісі мен мінез-құлқымен, ойлау жүйесімен тығыз байланыста. Осындай факторлардың өзгешелігі əрбір ортаның ерекшелігімен, этностарға тəн ойлау жүйелерімен, мінез-құлықтарымен байланысты, мəселен, қазақтардың менталитетін батыстық үлгіде қалыптасқан еуропалық халықтардың менталитетімен салыстыруға болмайды. Əдістері: ғылыми-əдістемелік тұрғыдан сипаттау, салыстырмалы талдау əдістері пайдаланылды. Нəтижелері жəне олардың маңыздылығы: Қазақ халқының «ұлттық дүниетаным» ерекше түрде қалыптасқан, сондықтан оны батыстық үлгідегі қағидалар мен тұғырнамалар арқылы зерттеуге болмайды.

Аңдатпа: Мақала медиа кеңістіктегі интертекстуалдылықтың өсіп келе жатқан рөліне, журналистік мəтіндердің экспрессивтілігін арттыру қажеттілігіне жəне бұқаралық ақпарат құралдары арқылы таратылатын мəдени кодтарды зерттеудің маңыздылығына байланысты заманауи газет тақырыптарындағы стилистикалық құрал ретінде тұспалдауларды зерттеуге арналған. Аллюзиялардың функцияларын, көздерін жəне жіктелуін кешенді талдау жəне мəдени контексттің оларды қабылдауға əсерін анықтау. Бұл зерттеуде келесі əдістерді қамтитын кешенді тəсіл қолданылды: үздіксіз іріктеу əдісі (шектеулермен), контекстік талдау, мəтінаралық талдау, мəдениеттанулық талдау, жіктеу 2018-2021 жылдар аралығындағы бірқатар мерзімді басылымдардың газет тақырыптарын талдау негізінде мақала тұспалдаудың негізгі көздерін анықтайды: кино мен əдебиеттен алынған қанатты сөз тіркестері, фразеологизмдер, фольклор жəне публицистикалық мəтіндер. Донорлық мəтіндердің элитадан бұқаралық мəдениетке ауысуы атап өтіледі, бұл олардың кең аудиториямен танылуын қамтамасыз етеді. Тұспал ұрпақтар арасындағы байланысты қамтамасыз ететін жəне бұқаралық мəдениеттің тенденцияларын көрсететін мəдени байланыстың қуатты құралы болып табылады деген қорытындыға келді. Тұспалдарды сəтті декодтау оқырманның фондық біліміне байланысты жəне журналисттен өз аудиториясын терең түсінуді талап етеді.

Аңдатпа: Мақала мəдени құндылықтар мен тарихи контекстті беру механизмі ретінде прецеденттік мəтіндерді зерттеуге арналған. Жұмыста фольклорлық, əдеби жəне тарихи шығармаларды қоса алғанда, прецеденттік мəтіндердің моральдық, этикалық жəне философиялық бағдарларды сақтау мен жеткізудегі рөлі, сондай-ақ олардың дəуірдің негізгі оқиғалары мен құбылыстарын бейнелейтін “уақыт айнасы” ретіндегі функциялары талданады. Прецеденттік мəтіндердің рөлін анықтау, олардың ұжымдық тəжірибе мен мəдени бірегейлікті қалыптастыруға əсерін анықтау. Прецеденттік мəтіндерді талдау үшін мазмұнды талдау, семантикалық талдау, салыстырмалы талдау əдістері, мəтіндерді түсіндіру жəне деконструкциялау əдістері қолданылды. Қазіргі заманғы медиа жəне мəдени контексттердегі прецеденттік мəтіндерді бейімдеу процесіне, олардың қоғамдық санада өзекті бола отырып, бастапқы мағынамен байланысын сақтау қабілетіне ерекше назар аударылады. Жаһандану жағдайында əртүрлі мəдениеттердің прецеденттік мəтіндерінің өзара əрекеттесуі жəне оның жергілікті мəдени кодтарға əсері де қарастырылады.Қазақ жəне орыс фольклорының мысалдарында бұл мəтіндер ұжымдық бірегейлікті қалыптастырудың жəне əлеуметтік бірлікті нығайтудың маңызды құралы ретінде қалай қызмет ететіні көрсетілген. Мақала мəдени жадыны, фольклорды жəне медиа мəдениетті зерттеуге қосқан үлесін білдіреді

Аңдатпа: Əлеуметтік желілердің қоғамдық пікірді қалыптастыруға, сондай-ақ маркетингтік стратегиялардың динамикасына ықпалының артуы. Нарықты цифрландыру жағдайында компаниялар желілік ортада белсенді дамып келе жатқан жаңа тілдік жəне мəдени кодтарды ескеруге мəжбүр. Брендті жылжыту құралы ретінде əлеуметтік желілердің тілдік стратегиялары мен коммуникациялық тəжірибелерін талдау, сондай-ақ олардың тиімділігінің негізгі факторларын анықтау. Мазмұнды талдау, кейс-əдіс, аудиториямен өзара əрекеттесуді талдау, сауалнама əдісі, салыстырмалы талдау сияқты əдістерді кешенді пайдалану теориялық аспектілерді де, практикалық мысалдарды да талдау арқылы брендтерді жылжыту құралы ретінде əлеуметтік медианың рөлін зерттеуге жан-жақты көзқарасты қамтамасыз етеді. Премиум брендтер мəртебе мен беделдің символы ретінде бренд имиджін қалыптастыруға ықпал ететін эксклюзивтілік пен жоғары сапаға баса назар аудара отырып, ақылды жəне талғампаз тілді пайдаланады. Жаппай брендтер тұтынушылардың кең ауқымына назар аудара отырып жəне аудиторияның белсенділігін арттыру үшін əлеуметтік трендтерді белсенді қолдана отырып, қол жетімді жəне эмоционалды қарым-қатынас стилін қолданады. Эмоционалды бай мазмұн тұтынушылардың белсенділігі мен адалдығын арттыруда, аудиториямен терең байланыс орнатуда жəне олардың белсенділігін арттыруда шешуші рөл атқарады. Тиімді тілдік стратегиялар мен əлеуметтік желілердегі дұрыс таңдалған коммуникациялық тəжірибелер бренд туралы хабардар болуға жəне тұтынушылардың адалдығына ықпал етеді.

Аңдатпа: Мақалада ағылшын тілінде limb (аяқ, шығыңқы), латын тілінде – Манус (қол) лексемасымен ұсынылған «қол, аяқ» бастапқы мағынасы бар екі форманттың туындылары зерттеледі. Ежелгі дəуірдегі Lam-тілдер мен man-тілдер мақаласында аталған екі тіл тобының сөйлеушілерінің тығыз əлеуметтік-экономикалық өзара əрекеттесуі туралы нəтижелерді талдау. Зерттеу үшін үнді-еуропалық, фин-угор, түркі, палеоазиялық жəне семит тілдерінің материалдары қолданылды. Зерттеу Дили мысалдарындағыдай (тіл, сөйлеу, түрік) сөздердің нұсқаларын жұптасқан дауыссыз дыбыстармен байланыстыруға мүмкіндік беретін дауыссыз дыбыстардың Тарихи мутацияларын ескереді.) – tell (айту, анг.); арктикалық түлкі-бесей (мысық, башк.), садақ пен Саңылау арасындағы ауысулар, ротацизм жəне басқа фонетикалық құбылыстар. Нəтижелер жəне олардың маңыздылығы. Мақалада кинетикалық (жестау) тілінен жалпы ауызша тілдің тарихи шығу тегі нəтижесінде “қол” мағынасы бар туынды құралдардың тақырыптық əртүрлілігі көрсетілген.

Аңдатпа: Ежелгі интонация мен символизмді сақтаған түркі халықтарының музыкасы түркі əлемінің имиджін біртұтас кешен ретінде насихаттай отырып, өзін-өзі көрсету жəне мəдени дипломатия құралы ретінде қызмет етеді. Музыкалық дəстүрлерді сақтау түркі халықтарының аспаптарындағы, стильдеріндегі жəне менталитетіндегі ұқсастықтарды анықтаудың арқасында ерекше өзекті болып отыр. «TURAN» ансамблі музыкалық өнер арқылы түркі халықтарының мəдени мұрасын сақтауға қалай ықпал ететінін жəне мəдениетаралық диалог үшін кеңістік қалыптастыратынын көрсету. Зерттеуде мəдени, этномузыкологиялық, тарихи-этнографиялық жəне салыстырмалы əдістер қолданылды. «TURAN» ансамблі музыкалық мұраны жаңарту арқылы түркі халықтарының бірегейлігін сақтауға ықпал ете отырып, дəстүр мен қазіргі заманды үйлесімді үйлестіретінін көрсетеді.

Аңдатпа: Негізгі проблема:Мақалада осы мəселенің ауырлығы мен таралуын сипаттайтын статистикалық деректер келтірілген. Бұл мəселені балалар мен жасөспірімдерге қатысты шешудің өзектілігі расталған. Мақсаты:Жұмыстың мақсаты – құмар ойындарға тəуелділіктің алдын алу механизмі ретінде заңды қолдану мүмкіндігін бағалау. Əдістері:Құмар ойындарға, компьютерлік ойындарға жəне интернетке тəуелділікті бағалауға қатысты əлеуметтанулық зерттеулердің нəтижелері көрсетілген. Нəтижелері жəне олардың маңыздылығы: Құмар ойындарға тəуелділіктің əлеуметтік- психологиялық алдын алу жəне құқықтық реттеудің негізгі механизмдері қарастырылған.

Аңдатпа: Негізгі проблема: Бұл мақалада заманауи ойынға тəуелділікті (гемблинг, лудомания) емдеудің өзекті аспектілері қарастырылады. Мақсаты: Ойынға тəуелділік адамның əлеуметтік, кəсіби жəне отбасылық өміріне айтарлықтай зиян келтіретін күрделі психикалық бұзылыс ретінде сипатталады. Əдістері: Жұмыста аурудың МКБ-10 бойынша классификациясы, сондай-ақ оны емдеудің психологиялық жəне фармакологиялық əдістері талқыланады. Сонымен қатар, кибераддикция сияқты ұқсас феномендермен байланысы зерттеледі. Заманауи терапиялық тəсілдер, оның ішінде когнитивті-мінез-құлық терапиясы, мотивациялық əңгімелесу жəне қолдау топтарының рөлі ерекше назарға алынады. Нəтижелері жəне олардың маңыздылығы: Мақала ойынға тəуелділікті емдеуде кешенді көзқарастың маңыздылығын көрсетеді жəне болашақ зерттеулердің бағыттарын анықтайды.

Аңдатпа: Азаматтық қоғамның дамуы Қазақстан Республикасындағы демократияландыру мен əлеуметтік-экономикалық прогрестің негізгі элементі болып табылады. Павлодар облысында үкіметтік емес ұйымдардың (ҮЕҰ), еріктілер қозғалыстары мен кəсіподақ бірлестіктерінің белсенді өсуі байқалады, бұл азаматтық белсенділіктің артқанын көрсетеді. Алайда, азаматтық секторды дамыту процесі бірқатар қиындықтарға тап болады, соның ішінде қаржылық шектеулер, құқықтық кедергілер жəне халықтың жеткіліксіз қатысуы. Азаматтық қоғамның қалыптасуының тарихи алғышарттарын, оның қазіргі жағдайын жəне ҮЕҰ, кəсіподақтар мен еріктілер ұйымдарын қоса алғанда, негізгі институттарды зерттеу. Заңнамалық реттеу мен мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл тетіктеріне ерекше назар аударылды. Қазақстандағы жəне Павлодар облысындағы қоғамдық ұйымдардың саны мен түрлері туралы статистикалық деректер жеке ұсынылған. Азаматтық қоғамның жай-күйі мен даму перспективаларын талдау. Мемлекет тарапынан қолдауды кеңейтуді, қаржыландыру тетіктерін жақсартуды жəне азаматтық білім беру деңгейін арттыруды қоса алғанда, дамудың перспективалық бағыттары ұсынылады. Нəтижелер Қазақстандағы азаматтық қоғамды дамыту мəселелерімен айналысатын мемлекеттік құрылымдар, қоғамдық ұйымдар мен зерттеушілер үшін пайдалы болуы мүмкін